اسپیرولینا نوعی جلبک آبی‑سبز است که در آب‌های شیرین یا آب شور رشد می‑کند.
این ماده به صورت پودر و کپسول (یا قرص) عرضه می‌شود که پودر آن را می‌توانید به اسموتی، آبمیوه، غذا یا سالاد اضافه کنید.

ترکیب غذایی و ارزش تغذیه‌ای

اسپیرولینا غنی از مواد مغذی است — مقدار کم آن هم می‌تواند مقدار قابل ملاحظه‌ای پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی را تامین کند. برای مثال:

• یک قاشق غذاخوری (حدود ۷ گرم) اسپیرولینا خشک حاوی حدود ۴ گرم پروتئین، رسماً ۱۴٪ نیاز روزانه تیامین و ۲۰٪ نیاز روزانه ریبوفلاوین است.

• چربی کم، کربوهیدرات کم، و حاوی مس، آهن، منگنز، پتاسیم و غیره.

• این جلبک همچنین دارای رنگدانهٔ «فایکوسیانین» (phycocyanin) است که عامل رنگ آبی‑سبزش است و خواص آنتی‌اکسیدانی دارد.

خواص و فواید

۱. خاصیت آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی

رنگدانه فایکوسیانین موجود در اسپیرولینا دارای فعالیت آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی است، یعنی می‌تواند با رادیکال‌های آزاد مقابله کند و روند التهاب را کاهش دهد.
مثلاً برای پوست نیز می‌تواند مفید باشد، چون بعضی مطالعات نشان می‌دهند ممکن است تولید کلاژن را افزایش دهد یا سرعت پیری پوست را کم کند

۲. سلامت قلب و عروق

مطالعات نشان داده‌اند که مصرف اسپیرولینا می‌تواند منجر به کاهش کلسترول بد (LDL)، تری‌گلیسیریدها و افزایش کلسترول خوب (HDL) شود.
همچنین در برخی مطالعات کاهش فشار خون نیز گزارش شده است (به‌ویژه در افرادی که فشار بالایی داشتند).

۳. بهبود سیستم ایمنی

اسپیرولینا می‌تواند بر سیستم ایمنی تأثیر بگذارد و بعضی پژوهش‌ها نشان داده‌اند که ممکن است علائم آلرژی (مثل رینیت آلرژیک) را کاهش دهد.

۴. کنترل قند خون

در برخی مطالعات دیده شده که اسپیرولینا ممکن است به بهبود شاخص‌های قند خون کمک کند، اگرچه شواهد هنوز مقدماتی هستند.

۵. کمکی برای گیاهخواران/ وگان‌ها

چون اسپیرولینا گیاهی است و پروتئین خوبی دارد، برای کسانی که گوشت یا لبنیات کم مصرف می‌کنند، می‌تواند منبع مناسبی از پروتئین و برخی مواد معدنی باشد.

خواص تخصصی اسپیرولینا و تاثیرات آن بر لاغری و پوست

۱. خواص تخصصی اسپیرولینا

اسپیرولینا منبع غنی از پروتئین‌های کامل (شامل همه ۹ آمینو اسید ضروری) است که به راحتی توسط بدن جذب می‌شوند. همچنین دارای ترکیبات زیست‌فعال مانند فایکوسیانین، کلروفیل، کاروتنوئیدها و پلی‌ساکاریدها است که همگی اثرات آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی قوی دارند. این ترکیبات باعث می‌شوند اسپیرولینا نه فقط به عنوان یک مکمل غذایی بلکه به عنوان یک ماده دارویی طبیعی در بهبود عملکرد سیستم‌های مختلف بدن نقش داشته باشد.

۲. تاثیر اسپیرولینا بر لاغری و کاهش وزن

الف) سرکوب اشتها و کنترل قند خون

مطالعات نشان می‌دهند که مصرف اسپیرولینا می‌تواند باعث افزایش حس سیری شود؛ این موضوع به دلیل تاثیر آن بر هورمون‌های تنظیم‌کننده گرسنگی مانند لپتین و گرلین است. همچنین، اسپیرولینا ممکن است به کنترل قند خون و حساسیت به انسولین کمک کند، که این اثر می‌تواند در کاهش ذخیره چربی‌های اضافی موثر باشد.
یک مطالعه روی افراد دارای اضافه وزن نشان داد که مصرف روزانه اسپیرولینا به مدت ۱۲ هفته باعث کاهش قابل توجه چربی بدن و وزن کل شده است. (Journal of Medicinal Food, 2016)

ب) افزایش متابولیسم چربی‌ها

فایکوسیانین و سایر آنتی‌اکسیدان‌های موجود در اسپیرولینا می‌توانند باعث افزایش فعالیت آنزیم‌هایی شوند که نقش مهمی در سوخت و ساز چربی‌ها دارند. این موضوع به معنی کمک به سوزاندن بیشتر چربی ذخیره شده در بدن است. به علاوه، برخی ترکیبات اسپیرولینا می‌توانند التهاب مزمن در بافت چربی را کاهش دهند که خود عاملی برای بهبود متابولیسم است.

۳. تاثیر اسپیرولینا بر سلامت و زیبایی پوست

الف) خاصیت آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی

رادیکال‌های آزاد یکی از عوامل اصلی پیری پوست و آسیب به بافت‌های آن هستند. اسپیرولینا با دارا بودن فایکوسیانین و کاروتنوئیدها مانند بتاکاروتن، اثرات قوی آنتی‌اکسیدانی دارد که از تخریب کلاژن و الاستین جلوگیری می‌کند. این یعنی اسپیرولینا می‌تواند به حفظ جوانی و خاصیت کشسانی پوست کمک کند.

ب) بهبود آکنه و التهاب پوست

خواص ضدالتهابی اسپیرولینا باعث می‌شود التهاب پوست کاهش یابد، و به همین دلیل می‌تواند به کنترل مشکلاتی مثل آکنه کمک کند. علاوه بر این، ترکیبات آنتی‌باکتریال موجود در اسپیرولینا ممکن است به کاهش باکتری‌های مولد آکنه کمک کنند.

ج) ترمیم و افزایش تولید کلاژن

برخی مطالعات نشان داده‌اند که اسپیرولینا با تحریک فیبروبلاست‌های پوست، می‌تواند تولید کلاژن را افزایش داده و فرآیند ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده را تسریع کند. این موضوع باعث کاهش چین و چروک و بهبود ظاهر کلی پوست می‌شود.